Nowe zwězkowe drogi, industrielne pśisedlenja, brunica - kak mógu pla wjelikich twaŕskich projektow zajmy Serbow byś lěpjej zapśěgnjone? Z tymi pšašanjami su se wałtoru zaběrali wědomnostniki Serbskego instituta a chóśebuskeje BTU. Konkretnje źo wó pśespytowanje kulturneje pśenjasliwosći (n.n. Kulturverträglichkeitsprüfung). Co to jo?
Zgubjenje jsow a historiskich krajinow - wót togo su Serby mócnje pótrjefjone. Dokulaž wuslědki brunice za luźi a region dalej statkuju, jo wažne je w tak pomjenjonem krajnem wuwijańskem planje (n.n. Landesentwicklungsplan) wobglědowaś a serbske pótrjeby a zajmy tam zapśěgnuś. Rowno to dej wugbaś pśespytowanje kulturneje pśenjasliwosći. Pśirownowaś dajo se to z pśespytowanim na pśenjasliwosć za naturu. To se pśi wjele projektach južo gótujo. Na kulturnu pśenasliwosć kśě dotychměst jano w Sakskej Górnej Łužycy glědaś. "Južo to jo wuspěch", groni dr. Fabian Jacobs wót Serbskego instituta. Glědajucy nic jano na brunicu, ale teke na móžne wudobywanje kupora pla Grodka pomina Domowina teke w Bramborskej take kulturne pśespytowanje. Wót togo su pak hyšći daloko pśec. Za pódpołdnjowu Bramborsku zewšym hyšći žednogo krajnego wuwijańskego plana njedajo.