02.04.2025 - Serbske powěsći wót 2. apryla / Sorbische Nachrichten
Termin schadowanki jasny/Termin für Schadowanka steht fest
Lětosna 41. schadowanka buźo 15. nowembra 2025 w Gladhousu w Chóśebuzu. To jo cyniła znaty pśigótowańska kupka pśi Załožbje za serbski lud. Njekśě jano wjacorny program a reju póbitowaś, tak referentka Sylke Laubensteinowa-Polencojc. Zajmowane kupki a towaristwa maju móžnosć z pórucenjami a programowymi dypkami w cełem domje pśinosowaś. Załožba nagranja kuždego, kupki a towaristwa se wobźěliś. Schadowanka dej byś rowno tak za familijow ze źiśimi, młodostnych a cełodnjowne rědowniske zmakanja. Ideje pósćelśo až do 23. apryla na email chosebuz@zalozba.de
+++
Lingufino teke dolnoserbski/Sprachlernpuppe Lingufino niedersorbisch
Woblubowana pupka Lingufino powěda wótněnta teke dolnoserbski. Prědne źaseś pupki jo dostał Rěcny centrum Witaj w Chóśebuzu. Pó dlejšem wuwijanju móžo ta pupka se něnto testowaś. Serbske familije su nagranjane ze swójimi źiśimi pupku wuproběrowaś a pótom napšašnik wupołniś, co jo se jim spódobało, co hyšći nic. Górnoserbsku lingufino dajo južo wót łońskego lěta.
+++
KI pomaga frizišćinje/KI hilft bei Friesisch
Kumštna inteligenca pomaga teke drugim mjeńšynowym rěcam. Z pomocu KI jo załožba Ferring na kupje Föhr wuwijała pśełožowaŕski program za pódpołnocnofrizisku rěc Fering. Program z mjenim "Auersaater" pśełožujo słowa a sady z nimskeje a engelskeje rěcy do frizišćiny a nawopak. Linguisty su 18 mjasecow na njom źěłali a za to wěcej tysac sadow sami pśełožowali. Z digitalnym pśełožowarjom naźejaju se spěchowaś frizišćinu w digitalnem swěśe. Ten srědk jo dermotny a buźo online wót witśego. Fering powěda źinsa jadnab 3000 luźi na kupje Föhr.
+++
Solarne pólo šyri njeměr/Solarfeld bei Mulkwitz
Aktualny plan, kenž rědujo natwaŕ solarnego póla na nasypje pla Mułkojc, dalej płaśi. To jo pódšmarnuł komunalny wobradowar Stefan Vetter pónjeźele na wurědnem gmejnskem pósejźenju w Slěpem. Šołta Jörg Funda pokažo na pódpěru pśez komunalne doglědowaństwo (Kommunalaufsicht). Na pósejźenju jo se wugroniło sedym zastupnikow pśeśiwo a sedym za plan. Z tym jo se wótpokazało zgromadne póžedanje styrjo gmejnskich zastupnikow a frakcije AfD. Wóni su kśěli plan nowopisaś. Kritizěrowali su wósebnje, až dej se na mułkojskem nasypje 120 hektari góle rubaś. Něnto kśě dalej póstupowaś pšawniski pśeśiwo rozsudoju.
+++
13 nowych babkow/13 neue Hebammen
Prědne babki na BTU su dokóńcyli swóje wukubłanje. 13 studěrujucych jo dostało na campusu w Złem Komorowje swójo bachelorowe wopismo. Něnto mógu startowaś ze źěłom. Wóni su te prědne, ako su ten nowe studijny směr absolwěrowali. Wót 2021 su sedym semestrow wuknuli w teoriji a praksy, w uniwerziśe, klinikach a pla lichych babkow. Jadnasćo tych 13 kśě něnto teke w Bramborskej źěłaś, na pśikład w Lubinje, Pódstupimje a Chóśebuzu. 50 dalšnych pśichodnych babkow studěrujo tuchylu w Złem Komorowje. Wót 2023 móžoš powołanje babki jano hyšći na uniwersitach nawuknuś.
Terminy/Termine
Ze serbskimi mustrami wupyšnjone jatšowne jaja słušaju do nalětnego casa. Serbski kolektiwny běrow Grodk jo gromaźe ze wšakorakimi akterami z města źinsa dopołdnja něźi 350 serbskich jatšownych jajow powjesył na wšakorakich městnach. Jo to zawěsće wósebne wokognuśe było za wšyknych, ako su se wobźělili na akciji, jaja do togo wupyšnili. Za woglědarjow města jo to teke něco wósebnego za wócowu. Cil akcije jo, serbske kulturne derbstwo wóžywiś a teke južo pśepšosyś na nalěśojski swěźeń w měsće Grodk ten tyźeń pětk a sobotu. 10. apryla móžośo sami jatšowne jaja wupyšniś ze serbskimi mustrami w rumnosćach serbskego kolektiwnego běrowa w Grodku na droze Badergasse 15, wótpołdnja wót zeger dweju (14.00).
+++
Do Trjebina, na tamny Šusteroc dwór, pśepšosyjo was wutšobnje Juliana Kaulfürstowa, rěcna motiwatorka w Slěpem, a to na jatšowne spiwanje. Gaž raźi slěpjańsku serbsku narěc słyšyśo, gaž cośo wěcej zgóniś wó nałogu jatšownego spiwanja w Slěpem, by dejali byś źinsa wótpołdnja zeger tśich (15.00) tam byś.
+++
Witśe pśepšosyjo Šula za dolnoserbsku rěc a kulturu do Wózwjercha na pśednosk historikarja Pětša Šurmana wót Serbskego instituta w Chóśebuzu. "Die Sorben/Wenden - Das Wunder eines kleinen Volkes?" jo titel pśednoska. Kak su Serby mógali se swóju rěc a kulturu wobchowaś až do źinsajšnego? Kake nazgónjenja su zběrali? Teke do pśichoda serbskego luda co Šurman glědaś. Gaž se za pśednosk zajmujośo: Witśe wjacor zeger 18.00 by dejali byś w domje zgromaźeństwa we Wózwjerchu.
